 YEDİ TEPE
|
İstanbul'un, surları içinde kalan
bölümünün, yedi tepe üzerinde kurulduğu söylenir.
Bu tepelerin yerleri:
1- Topkapı Sarayı, Ayasofya ve Sultanahmet Camiinin bulunduğu tepe.
2- Çemberlitaş ve Nuriosmaniye Camiinin bulunduğu tepe.
3- Beyazıt Camii, Üniversite ve Süleymaniye'nin bulunduğu tepe.
4- Fatih Camiinin bulunduğu tepe.
5- Yavuz Selim Camiinin bulunduğu tepe.
6- Edirnekapı semtinde, Mihrimah Sultan Camiinin bulunduğu tepe.
7- Kocamustafapaşa semtinin bulunduğu tepe.
Bunlardan başka, İstanbul'da surların dışında kalan ünlü tepeler
şunlardır:
Beykoz'da Yuşa Tepesi, Rumelihisarı'ndaki Şehitlik Tepesi, Sarıyer'de Maden Tepesi,
Paşabahçe'de Karlıtepe, Beyoğlu'nda Tepebaşı ve Fetihtepe; Şişli'de Hürriyet
Tepesi, Gayrettepe, Esentepe, Kuştepe, Köğıthane'de Nurtepe, Şirintepe Seyrantepe,
Gültepe, Çeliktepe; Kadıköy'de Fikirtepe, Göztepe; Usküdar'da lcadiye Tepesi,
Sultantepe, Nakkaştepe, Büyük Çamlıca ve Küçük Çamlıca tepeleri. |
|
GÖLLER |
İstanbul'un üç önemli gölü vardır:
Terkos, Küçükçekmece, Büyükçekmece gölleri. ,
Bu göller, vadilerin sular altında kalmasından sonra meydana gelmiştir. Terkos
Gölü denizden ilişkisini kestiği için suları tatlıdır. Küçük ve
Büyükçekmece gölleri denize açık bulunduğundan suları tuzludur.
TERKOS GÖLÜ
Karadeniz kıyısındadır. Yüzölçümü 25 kilometre karedir. lstıranca
Çayı ile beslenir. Suyu tatlıdır. Gölün kenarında Terkos Köyü bulunur.
İstanbul'a geniş borularla su gönderilir. Suyun fazlası Yalancı Boğaz'dan
Karadeniz'e akar.
KÜÇÜKÇEKMECE GÖLÜ
İstanbul'un 24 kilometre batısında ve Marmara Denizi kıyısındadır.
Yüzölçümü 16 kilometre karedir. Suyunu Sazlıdere'den alır. Marmara Denizi'nden bir
setle ayrılmıştır. Fazla suları Marmara Denizi'ne dar bir ayakla akar. Suları
sığdır.
BÜYÜKÇEKMECE GÖLÜ
Mimar Sinan Bucağının bulunduğu yerde ve Marmara kıyısındadır.
Yüzölçümü 11 kilometre karedir. Suları derin değildir. Karasu Deresiyle beslenir.
Büyükçekmece Gölü de Marmara Denizi'nden bir setle ayrılır, fakat denizle
bağlantılıdır.
BARAJ GÖLLERİ
İstanbul'da baraj gölleri de vardır. Bunlardan en tanınmış olanları
Elmalı Baraj Gölü, Omerli Baraj Gölü ve Alibey Baraj Gölüdür. Ayrıca Darlık,
Sazlıdere ve İsaköy barallarının gerisinde birer baraj gölü meydana gelmiştir. |
|
İKLİM |
İstanbul'da genel olarak Akdeniz iklim
koşulları etkisini yürütür. Bu iklim, kıyı bölgelerle iç kesimlerde biraz
ayrılıklar gösterir.
Bilindiği gibi, Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve
yağışlıdır. İstanbul iklimi, bir yandan Karadeniz'in bir yandan Balkanlar ve Anadolu
kara ikliminin etkisiyle meydana gelmiş özel bir durum gösterir.
Kışın sık sık Balkanlardan gelen soğuk dalgalar etkisini
sürdürürken, bir ara Karadeniz'in çisentili, yağışlı üşüten az soğuk havaları
başlar. Bir bakarsınız Akdeniz etkisinin ılık lodoslu havaları baharı getirir gibi
olur. Bu değişik durum kış boyunca birbirini izler.
Kandilli Rasathanesinin kaydettiği gözlemlere göre İstanbul'da yılın
ortalama sıcaklığı 13,7 derece, ocak ayı ortalaması - 5 derece, temmuz ayı
ortalaması, 22,7 derecedir. Yıllık yağış 789'mm.dir. Yağışların % 38'i kış % 1
8'i ilkbahar, % 13'ü yaz, % 31' sonbahar mevsimindedir. İstanbul İlinde Göztepe,
Sarıyer, Kartal, Şile, Florya, Yeniköy, Kumköy hava gözlem istasyonlarında
birbirinden az çok ayrı sonuçlar alınmaktadır.
İstanbul'un Anadolu yakası Rumeli yakasından biraz daha sıcaktır. Florya'da en
yüksek sıcaklık 27 derece, Göztepe'de 31 derecedir. Yıllık sıcaklık ortalaması
Florya'da 13,6, Gözlepe'de 13,9 derecedir.
İlimizde, yazın genel olarak poyraz, kışın karayel, yıldız karayel ve lodos eser.
Kıble ve lodos yağış getirir. Lodos, Marmara'da, karayel ve yıldız karayel
Karadeniz'de fırtına yapar. |
|
|
AKARSULAR |
İstanbul'da büyük akarsu yoktur. En
büyüğü Riva çayıdır. Kocaeli topraklarından çıkar ve Çayağzı (Riva) Köyü
yakınlarında Karadeniz'e dökülür. Uzunluğu 65 kilometredir. Yeşilçay (Ağva),
Çanak Deresi, Şile batısında Uludere'de Karadeniz'e dökülür.
Boğaz'ın batı kesiminde İstinye Deresi ve Büyükdere, (1 5 km.) Haliç'e
dökülen Köğıthane (12,5 km) ve Alibey dereleri (5 km), Küçükçekmece Gölüne
dökülen Sazlıdere, Büyükçekmece Gölüne dökülen Karasu Deresi, Terkos Gölüne
dökülen Istıranca Deresi, İstanbul'un önemli akarsularıdır.
Bunlardan başka birçoğu gezi ve eğlence yeri olan dereler de vardır.
Kadıköy'de Kurbağalıdere (20 km) Boğaz'da Göksu, Küçüksu (16,1 km), Elmalı,
Baltalimanı (15 km), Belgrad, Sarıyer dereleri küçük akarsulardır. |
|
İÇME
SULARI |
İstanbul'da şehir suyu olarak kullanılan
Terkos Gölü suyu, Kırkçeşme Suyu; Elmalı, Ömerli, Alibey, Darlık, Sazlıdere ve
İsaköy barajlarının suları, içilebilecek niteliktedir. Ayrıca üstün nitelikte
ünlü içme suları şunlardır:
Kağıthane ve Kemerburgaz'daki kaynaklardan sağlanan Hamidiye Suyu,
Ayazağa'da Dertlipınar Suyu, Baltalimanı'nda Kanlıkavak Suyu, Sarıyer'de Çırçır
Suyu, Kestane Suyu, Hünkör Suyu, Tomruk Suyu, Büyükdere'de Sultan Suyu, Kocataş Suyu,
Kireçburnu'nda Kefeli Suyu, Alibeyköy'ünde Kese Suyu Rumeli yakasındadır.
Anadolu yakasında, Alemdağ'daki kaynaklardan sağlanan Taşdelen Suyu,
Sırmakeş Suyu, Defneli Suyu, Göztepe Suyu,
Alemdağ Suyu, Mütevelli Suyu, Çubuklu'da Çubuklu Suyu, Beykoz'da Karakulak Suyu,
Kadıköy çeşmelerinden akıtılan Kayışdağı Suyu, Büyük Çamlıca'da Tomruk Suyu,
Acıbadem'de Küçük Çamlıca Suyu, Yakacık'ta Ayazma Suyu ve Şeker Suyu üstün
nitelikli kaynak sularıdır. |
|
DENİZLER,
KIYILAR... |
İstanbul'un Karadeniz'de Marmara Denizi'nde
Istanbul Boğazı'nda, Haliçte, Adalar'da kıyıları vardır. Bu kıyılardan her
birinin ayrı bir özelliği olan semtler, köyler, liman ve iskeleler bulunur.
Kıyıları boyunca yer yer körfezler, koylar, burunlar,dik ve alçak kıyılar kumsallar
ve plajlar yer alır.
İSTANBUL BOĞAZI
Karadeniz'le Marmara Denizi'ni birleştirir. Uzunluğu düz olarak 30
kilometredir. Girinti ve çıkıntılar hesaba katılınca kiyıların uzunluğu ortaya
çıkar. Rumeli yakasında Rumeli Feneri'nden Haliç kıyılarını dolaşarak Ahırkapı
Fenerine kadar 55 kilometre, Anadolu yakasında Anadolu Feneriyle Kızkulesi arası 35
kilometre, Selimiye önündeki Kayak Burnu'na kadar 36 kilometredir. Boğazın genişliği
Anadolu Feneri ile Rumeli Feneri arasında 3600 metre, Anadoluhisarı ile Rumelihisarı
arasında 760 metredir. Boğaz'ın en derin yeri Bebek'le Kandilli arasında 120 metredir.
İstanbul Boğazı'nda su yüzünde Karadeniz'den Marmara'ya, su altında
Marmara'dan Karadeniz'e akıntılar vardır. Su yüzeyinde yer yer ters akıntılar da
görülür.
HALİÇ
Batılıların Altın Boynuz (Corne d'Or) diye adlandırdığı Haliç,
lstanbul'la Beyoğlu arasında, genişliği yaklaşık 500 metre, uzunluğu 5 kilometre
olan bir iç limandır. İstanbul yakasında
Cibali, Ayakapı, Fener, Balat, Ayvansaray, Defterdar, Eyüp semtleri, Beyoğlu yakasında
Kasımpaşa, Hasköy, Halıcıoğlu, Sütlüce, Karaağaç semtleri bulunur. Son yıllarda
girişilen yoğun çalışmalarla Haliç kıyıları temizlenmekte eski tarihi
güzelliğine kavuşturulmaktadır. |
|
BİTKİ
ÖRTÜSÜ |
İstanbul İlinde hava durumu genel olarak
Akdeniz iklimi özellikleri taşıdığından sıcak ve nemli hava etkisiyle çıplak
yerlere hemen hemen rastlanmaz. Ormanlık alanlar korular, fundalıklar, çayırlar,
otlaklar, yabani ot ve çiçek türleri her yerde görülür. İl sınırları içinde,
muz, turunçgiller, çay, pamuk gibi birkaç türden başka her çeşit sebze ve meyve
yetişir.
ORMANLARI
İstanbul'un arazisi engebeli ve nemli olduğundan orman yetişmesine çok elverişlidir.
Yetişen ormanlar yüzyıllardan beri şehrin yakacak ihtiyacı için kesildiğinden
toprağın ve iklimin gerektirdiği sıklıkta ve genişlikte ormanlar kalmamıştır.
İstanbul İlinde, 224 51 8 hektarı Anadolu yakasında 27 370 hektarı Trakya yakasında
olmak üzere 251 888 hektar orman alanı vardır. |
|
|
